Skip to content
Tiếng Việt

News

 

Blog

Chăm sóc sức khỏe từ xa là gì?

Tác giả: Maggie Chu

Giới thiệu

20241122-1

 

Trước đại dịch COVID-19, chăm sóc sức khỏe từ xa thường được xem là một dịch vụ bổ trợ hơn là phương pháp chính để chăm sóc sức khỏe. Hầu hết mọi người đều ưu tiên khám và tư vấn trực tiếp, và việc áp dụng chăm sóc sức khỏe từ xa vẫn còn hạn chế. Tuy nhiên, đại dịch đã thúc đẩy việc sử dụng nó, làm nổi bật vai trò thiết yếu của chăm sóc sức khỏe từ xa trong việc cung cấp dịch vụ y tế linh hoạt và dễ tiếp cận, ngay cả khi đối mặt với những thách thức toàn cầu. Ngày nay, chăm sóc sức khỏe từ xa đang định hình lại cách chúng ta suy nghĩ về y tế, mở rộng khả năng tiếp cận chăm sóc chất lượng, nâng cao hiệu quả và đáp ứng nhu cầu của nhiều nhóm bệnh nhân đa dạng.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá khái niệm chăm sóc sức khỏe từ xa, bao gồm định nghĩa, các lợi ích chính, những ứng dụng chuyên biệt, các thách thức hiện tại, đồng thời xem xét các giải pháp tiềm năng và những bước tiến trong tương lai.

Chăm sóc sức khỏe từ xa là gì?

20241122-2

Theo Mayo Clinic, chăm sóc sức khỏe từ xa là “việc sử dụng thông tin số và các công nghệ truyền thông để tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe từ xa và quản lý việc chăm sóc sức khỏe của bạn.” Điều này cho phép thực hiện các cuộc gặp gỡ y tế từ xa theo thời gian thực, lưu trữ và chuyển tiếp thông tin, hoặc kết hợp cả hai. Những ứng dụng phổ biến nhất của chăm sóc sức khỏe từ xa — như khám và tư vấn trực tuyến, lưu trữ và chuyển tiếp thông tin y tế của bệnh nhân, giám sát từ xa, và chẩn đoán — được thực hiện thông qua hội nghị truyền hình cũng như các công nghệ y tế chuyên nghiệp khác. Mô hình này bao gồm một địa điểm từ xa, nơi chuyên gia y tế làm việc, và địa điểm gốc, nơi bệnh nhân đang ở.

Việc một bác sĩ có quyết định sử dụng chăm sóc sức khỏe từ xa hay không phần lớn phụ thuộc vào chuyên khoa của họ. Chăm sóc sức khỏe từ xa thường được sử dụng phổ biến nhất trong các chuyên khoa như chẩn đoán hình ảnh, tâm thần học, tim mạch, cấp cứu và hồi sức tích cực, cũng như bệnh lý học.

Ứng dụng chuyên biệt

Chẩn đoán hình ảnh từ xa (Teleradiology)
là việc truyền hình ảnh chẩn đoán của bệnh nhân — như chụp CT và X-quang — đến một bác sĩ chẩn đoán hình ảnh tại địa điểm từ xa, người sẽ phân tích hình ảnh và gửi kết quả trở lại địa điểm gốc. Tai nạn cần đến chẩn đoán hình ảnh thường xảy ra ở các khu vực nông thôn và vùng sâu vùng xa, nơi đáng tiếc là các bác sĩ chẩn đoán hình ảnh lại thường không có mặt tại các phòng cấp cứu của bệnh viện. Đây chính là lý do tại sao chẩn đoán hình ảnh từ xa đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với y tế nông thôn, giúp cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại nơi cần thiết.

Tim mạch từ xa (Telecardiology)

Tim mạch từ xa bao gồm các buổi khám và tư vấn trực tuyến với các chuyên gia tim mạch ở địa điểm từ xa. Bệnh tim mạch (CVD) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới, và tại các địa điểm gốc, đặc biệt là trong điều trị đột quỵ, thường thiếu hụt các chuyên gia. “Đột quỵ từ xa” (Telestroke) là khi việc chăm sóc đột quỵ chuyên sâu được thực hiện bởi các nhân viên cấp cứu tại chỗ dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia đột quỵ từ xa.

Tâm thần học từ xa và chăm sóc sức khỏe tâm thần từ xa

Tâm thần học từ xa
, hay chăm sóc sức khỏe tâm thần từ xa, là việc cung cấp các dịch vụ sức khỏe tâm thần thông qua hội nghị truyền hình. Theo Hiệp hội Tâm thần học Hoa Kỳ, hình thức này bao gồm nhiều loại dịch vụ chăm sóc sức khỏe, như đánh giá tâm thần, trị liệu (trị liệu cá nhân, trị liệu nhóm, trị liệu gia đình), giáo dục bệnh nhân và quản lý thuốc. Bệnh nhân mắc các chứng rối loạn như rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), rối loạn stress sau sang chấn (PTSD), trầm cảm và lo âu có thể hưởng lợi rất nhiều từ việc tiếp cận tâm thần học từ xa, đặc biệt trong bối cảnh vẫn còn nhiều kỳ thị đối với các bệnh tâm thần.

Da liễu từ xa (Teledermatology)

Da liễu từ xa
, hay chăm sóc sức khỏe tâm thần từ xa, là việc cung cấp các dịch vụ sức khỏe tâm thần thông qua hội nghị truyền hình. Khi một bác sĩ da liễu chẩn đoán, theo dõi và đánh giá tình trạng da của bệnh nhân từ xa. Da liễu từ xa có thể được phân thành hai loại: thời gian thực — tức là khám trực tuyến qua hội nghị truyền hình — và lưu trữ rồi chuyển tiếp — tức là trao đổi kỹ thuật số các thông tin y tế của bệnh nhân cho bác sĩ da liễu.

 

Những thách thức hiện nay trong chăm sóc sức khỏe từ xa

20241122-3

Rào cản công nghệ

Vì chăm sóc sức khỏe từ xa đòi hỏi một mức độ hiểu biết nhất định về công nghệ, người nghèo, người cao tuổi hoặc bệnh nhân có trình độ học vấn thấp có thể gặp khó khăn trong việc sử dụng các dịch vụ này, do thiếu thiết bị và cơ sở hạ tầng công nghệ hoặc thiếu khả năng sử dụng công nghệ. Về phía nhà cung cấp, chăm sóc sức khỏe từ xa cho phép các chuyên gia tại địa điểm từ xa đánh giá bệnh nhân mà không cần có mặt trực tiếp, nhưng địa điểm gốc vẫn phải được trang bị đầy đủ các thiết bị y tế cần thiết, chẳng hạn như máy chụp MRI hoặc CT, để thực hiện các cuộc kiểm tra.

Quy định pháp lý

Chăm sóc sức khỏe từ xa đang đối mặt với những thách thức pháp lý phức tạp, đặc biệt là trong các hệ thống đa vùng. Các quy định về cấp phép và hành nghề, chẳng hạn như yêu cầu khám trực tiếp từ các hội đồng y khoa và những hạn chế trong Đạo luật An sinh Xã hội, đang tạo ra những rào cản lớn. Việc tuân thủ các cơ quan như Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (AMA) và Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) càng làm phức tạp thêm việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trên nhiều khu vực.

Các cuộc tấn công an ninh mạng

Có hai hình thức tấn công phổ biến nhất đánh cắp dữ liệu cá nhân của bệnh nhân và làm suy giảm chất lượng của dịch vụ chăm sóc sức khỏe từ xa. Một trong những cuộc tấn công an ninh mạng phổ biến là tấn công lừa đảo (phishing), khi kẻ gian dụ dỗ nạn nhân vô tình cung cấp dữ liệu cá nhân và thông tin đăng nhập. Hình thức khác được gọi là tấn công bằng mã độc tống tiền (ransomware), trong đó kẻ tấn công cài phần mềm độc hại vào hệ thống và yêu cầu trả tiền chuộc để loại bỏ phần mềm đó.

Giới hạn về chất lượng chăm sóc

Vì chăm sóc sức khỏe từ xa không thể cung cấp dịch vụ chăm sóc trực tiếp, nên có một số tình huống mà hình thức này không thể xử lý, chẳng hạn như sinh con hoặc phẫu thuật trực tiếp khi chuyên gia chính là bác sĩ phẫu thuật. Ngoài những tình huống đã đề cập ở trên, một nghiên cứu từ Đại học Bang Michigan cho thấy rằng bệnh nhân nhìn chung tin tưởng các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trực tiếp hơn so với các bác sĩ chăm sóc sức khỏe từ xa.

 

Tương lai của chăm sóc sức khỏe từ xa

Trong tương lai, chăm sóc sức khỏe từ xa có khả năng sẽ giải quyết các thách thức pháp lý thông qua việc tiêu chuẩn hóa toàn cầu và đơn giản hóa các thỏa thuận cấp phép hành nghề xuyên biên giới. Việc phát triển các khung pháp lý quốc tế cho chăm sóc sức khỏe từ xa có thể giúp thống nhất các quy định về cấp phép và hành nghề, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà cung cấp y tế cung cấp dịch vụ ở nhiều khu vực khác nhau.

Những tiến bộ trong hạ tầng kỹ thuật số an toàn cũng sẽ hỗ trợ việc bảo mật dữ liệu và tuân thủ các yêu cầu pháp lý khác nhau, đảm bảo việc chăm sóc bệnh nhân một cách an toàn và lấy bệnh nhân làm trung tâm, bất kể vị trí địa lý. Ngoài ra, các công cụ hỗ trợ dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI) có thể giúp điều chỉnh thực tiễn chăm sóc sức khỏe từ xa phù hợp với quy định tại địa phương, góp phần mang lại trải nghiệm y tế liên vùng hiệu quả và liền mạch hơn.

Kết luận

Chăm sóc sức khỏe từ xa có tiềm năng làm thay đổi toàn diện lĩnh vực y tế, giúp tăng khả năng tiếp cận, cải thiện kết quả điều trị cho bệnh nhân và hỗ trợ nhiều chuyên khoa khác nhau. Mặc dù vẫn còn tồn tại các thách thức như hạn chế về công nghệ, rào cản pháp lý và lo ngại về chất lượng, nhưng những tiến bộ trong kết nối, an ninh mạng và công cụ chẩn đoán đang mang lại những giải pháp đầy hứa hẹn. Khi chăm sóc sức khỏe từ xa tiếp tục phát triển, nó không chỉ giúp nâng cao khả năng tiếp cận y tế mà còn đặt nền móng cho một hệ thống chăm sóc sức khỏe linh hoạt và bền vững hơn. Bằng cách đón nhận telehealth, các nhà cung cấp dịch vụ y tế và các nhà hoạch định chính sách có thể mở đường cho một nền y tế công bằng và hiệu quả hơn.

Chăm sóc sức khỏe từ xa không chỉ là một giải pháp tạm thời — mà là một phần thiết yếu của y tế trong tương lai. Bây giờ chính là thời điểm thích hợp để đầu tư và ứng dụng các công nghệ chăm sóc sức khỏe từ xa nhằm đảm bảo rằng chất lượng điều trị luôn được duy trì và tiếp cận được với tất cả mọi người, bất kể thời gian, địa điểm hay hoàn cảnh.

Tài liệu tham khảo